De economische rollercoaster blijft draaien. Van inflatiezorgen naar groeifocus.
Het afgelopen kwartaal was een mix van stabiliteit en verrassingen waarbij centrale banken jongleerden met rentetarieven en de beurzen nieuwe hogere patronen volgden. Met nog slechts enkele maanden te gaan, nadert het einde van 2024 en beginnen de contouren van het economische jaareinde zich af te tekenen. Analisten voorspellen een volgend kwartaal met verassingen en de vraag is niet óf er veranderingen komen, maar hoe snel en in welke richting.
Terugblik Q3 2024: een kwartaal van contrasten.
Economische groei toont veerkracht
Ondanks economische tegenstellingen in diverse landen, bleef de wereldeconomie in het derde kwartaal van 2024 groeien met circa 3% op jaarbasis. Deze veerkracht is des te opmerkelijker gezien de aanhoudende geopolitieke spanningen en het restrictieve beleid van de centrale banken.
De groei vertoonde echter een opvallend contrast: terwijl de dienstensector floreerde, bleef de industriële sector achter. Dit leidde tot interessante verschillen tussen landen. Duitsland, met zijn sterke focus op industrie, worstelde met economische stagnatie. De Verenigde Staten daarentegen, profiterend van een robuuste dienstensector en technologische innovaties, toonde juist een veerkrachtige economie.
Centrale banken maken een draai
Met goede moed begonnen centrale banken het afgelopen kwartaal wereldwijd met het verlagen van de rentes. De Federal Reserve zette de toon met een forse renteverlaging van 0,5% in september, terwijl de Europese Centrale Bank al eerder begon met voorzichtige verlagingen.
Deze beleidswijziging markeert een cruciale verschuiving: van inflatiebestrijding naar het ondersteunen van economische groei. Deze koerswijziging werd mogelijk gemaakt door bemoedigende inflatiecijfers. De inflatie in de Verenigde Staten daalde naar 2,4% eind september, wat dus de weg vrijmaakte voor een soepeler monetair beleid
Hoewel deze daling voor opluchting zorgde bij de centrale bankiers, blijft voorzichtigheid geboden. Niet alle economen zijn ervan overtuigd dat de inflatie definitief is bedwongen, en sommigen waarschuwen voor mogelijke oplevingen gezien de aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt en geopolitieke onzekerheden. De Amerikaanse centrale bank (FED) zal daarom waakzaam blijven en haar beleid zorgvuldig blijven afstemmen op de binnenkomende economische data.
Het versoepelde monetaire beleid had een onmiddellijk effect op de financiële markten. De dalende rentes zorgden voor een goede stemming op de obligatiemarkten, met Europese staatsobligaties als grote winnaars. Een significante daling van de rendementen leidde tot een normalisering van de rentecurve, waarbij de 2-jaars rente weer onder de 10-jaars rente kwam te liggen – een ontwikkeling die door veel economen werd toegejuicht. Deze verschuiving in de rentecurve wordt vaak gezien als een positief signaal voor toekomstige economische groei en stabiliteit.
Mooie stijging van 3.3% van Europese Staatsleningen in het 2e Kwartaal 2024
Bedrijfsobligaties presteerden nog beter dan staatsobligaties, dankzij de extra rentevergoeding en solide fundamenten. De gemiddelde effectieve rente in obligatieportefeuilles daalde licht naar ongeveer 3,5%, wat beleggers een aantrekkelijk rendement bood in vergelijking met recente jaren.
Kortom: beleggers die geld hebben geïnvesteerd in obligaties krijgen nu gemiddeld 3,5% rente op hun geld. Dit is weliswaar minder dan voorheen, maar nog steeds een stuk beter dan wat ze de afgelopen jaren konden krijgen. Bij een investering van 100 euro in obligaties krijg je daar nu ongeveer 3,50 euro per jaar voor terug. Dat vinden veel beleggers best aantrekkelijk, vooral als we bedenken dat er een paar jaar geleden nog sprake was van een negatieve rente.
Aandelenmarkten: een nieuwe dans
Na een eerste halfjaar waarin groeiaandelen en de “Magnificent 7” de show stalen, zagen we in het derde kwartaal een verschuiving van de geldstromen. Waarde aandelen en kleinere bedrijven namen het stokje over en presteerden beter dan de wereldindex, terwijl groeiaandelen even op adem kwamen.
Eveneens een mooie stijging van een waarde aandelen etf.
Een opvallende ontwikkeling daarbij was de impact van het gewijzigde rentebeleid van de Bank of Japan en het terugdraaien van zogenaamde “carry trades”. De Japanse yen, lang het ondergeschoven kindje op de valutamarkten, steeg aanzienlijk tegenover de dollar, na een beleidswijziging eind juli. Dit zorgde voor een schok in verschillende financiële markten en herinnerde beleggers eraan hoe verbonden de wereldeconomie is.
Carry trades
Wat zijn “carry trades” en wat gebeurde er? De rente in Japan was 0.1%. De rente in de Verenigde Staten gemiddeld 3%. Beleggers leenden geld tegen 0.1% en investeerden dat in de Verenigde Staten tegen 3%. Zolang de dollar-yen wisselkoers niet al te veel fluctueerde, kan je als belegger rendement realiseren zonder al te veel risico te nemen. Echter ……. In juli 2024 verhoogde de Japanse centrale bank onverwacht de rente van 0,1% naar 0,25%, terwijl men tegelijkertijd verwachtte dat de Amerikaanse rente zou dalen vanwege economische zwakte. Dit zorgde ervoor dat beleggers massaal hun “Carry Trade” posities beëindigden. Ze verkochten beleggingen buiten Japan, waaronder aandelen, en ruilden dollars in voor yens. Deze acties leidden tot dalende aandelenkoersen en een zwakkere dollar ten opzichte van de yen, wat het effect verder versterkte. Dit toont aan hoe rentebeslissingen grote gevolgen kunnen hebben op wereldwijde beleggingsstrategieën en financiële markten.
Vooruitblik Q4 2024: navigeren door onzekere wateren
Economische ‘soft landing’ in zicht?
Voor het laatste kwartaal van 2024 blijft een “soft landing” scenario het meest waarschijnlijk. De aanhoudende economische groei, gecombineerd met een verdere versoepeling van het monetaire beleid, schept een gunstig klimaat voor financiële markten. Toch is het van belang om alert te blijven; de economie blijft immers kwetsbaar voor externe schokken. Deze voorzichtigheid weerspiegelt zich in het gedrag van beleggers, die goed zullen kijken naar indicatoren zoals consumentenvertrouwen, bedrijfsinvesteringen en arbeidsmarktcijfers om de kracht en duurzaamheid van de economische groei te beoordelen. Een onverwachte verzwakking in een van deze gebieden zou het ‘soft landing’ scenario snel kunnen ondermijnen, waardoor waakzaamheid geboden blijft in deze cruciale fase van economisch herstel.
Centrale banken: balanceren op een dunne lijn
De verwachting is dat centrale banken doorgaan met het geleidelijk verlagen van de rentes tot eind 2025. Dit proces vereist een zorgvuldige balans: te snelle verlagingen kunnen inflatoire druk aanwakkeren, terwijl te trage actie de economische groei kan smoren.
In dit ingewikkelde monetaire landschap zullen beleggers elke uitspraak van centrale bankiers analyseren voor aanwijzingen over toekomstige rentestappen. De communicatie van de Fed en de ECB zal daarom cruciaal zijn in het vormgeven van marktsentiment en -verwachtingen, waarbij elke nuance in hun boodschappen potentieel grote gevolgen kan hebben voor de financiële markten en de bredere economie.
Obligaties: nog steeds in de schijnwerpers
Met de verwachte renteverlagingen blijven obligaties een aantrekkelijke beleggingscategorie. Bedrijfsobligaties van hoge kwaliteit genieten de voorkeur boven staatsobligaties, vanwege de extra rentevergoeding en solide fundamenten. In deze context is het bepalen van de juiste duration(1) bij obligatieportefeuilles van cruciaal belang. Een te lange duration kan risicovol zijn als de renteverlagingen minder agressief blijken dan verwacht, terwijl een te korte duration kansen kan laten liggen in een dalende renteomgeving. Duration bij obligaties is namelijk een essentiële maatstaf die aangeeft hoe gevoelig de prijs van een obligatie is voor renteveranderingen.
Uitgedrukt in jaren, geeft het een indicatie van de gemiddelde terugbetaaltijd van de obligatie, rekening houdend met alle kasstromen (rente en hoofdsom). Een hogere duration betekent dat de obligatieprijs sterker reageert op renteveranderingen: bij een rentestijging daalt de obligatieprijs meer, terwijl bij een rentedaling de prijs sterker stijgt. Dit concept helpt beleggers inschatten hoeveel risico ze lopen bij renteschommelingen, waarbij obligaties met een langere looptijd en lagere couponrente doorgaans een hogere duration hebben en dus gevoeliger zijn voor deze fluctuaties.
Aandelenmarkten: op zoek naar nieuwe kampioenen
Na de dominantie van een handvol grote technologiebedrijven, lijken de kansen nu breder gespreid. Waardeaandelen en bedrijven met stabiele kasstromen kunnen profiteren van het veranderende economische klimaat. Sectoren zoals gezondheidszorg, nutsbedrijven en consumentengoederen zouden wel eens kunnen verrassen.
Mooie stijging van ruim 5% het afgelopen kwartaal voor de gezondheidssector
Verder blijven regionale verschillen blijven belangrijk, met Japan als potentiële interessante markt vanwege de beleidswijzigingen. Europese aandelen, lang ondergewaardeerd, zouden kunnen profiteren als de economische groei in de regio aantrekt.
Politieke onzekerheid in de VS: een wildcard
De Amerikaanse presidentsverkiezingen in november 2024 kunnen doorslaggevend zijn voor de markten in het laatste kwartaal. De uitkomst is hoogst onzeker, niet alleen voor het presidentschap, maar ook voor de Senaat en het Huis van Afgevaardigden.
Beleggers moeten rekening houden met verhoogde volatiliteit rond de verkiezingen. De mogelijke beleidsveranderingen op gebieden als belastingen, regelgeving en internationale handel kunnen verstrekkende gevolgen hebben voor specifieke sectoren en de bredere markt.
China: de slaperige reus ontwaakt?
De Chinese overheid heeft aangekondigd de economie te willen stimuleren om de groeidoelstelling van ongeveer 5% te halen. Hoewel de eerste maatregelen bescheiden waren, kunnen verdere stimuleringsmaatregelen volgen.
Het effect hiervan op de wereldeconomie en met name op opkomende markten zal scherp in de gaten worden gehouden. Een succesvolle stimulering van de Chinese economie zou een boost kunnen geven aan grondstoffenprijzen en exportgerichte bedrijven wereldwijd.
Risico’s op de loer: waakzaamheid geboden
Terwijl we het laatste kwartaal van 2024 ingaan, is het cruciaal om de potentiële risico’s in het oog te houden. Deze zouden het relatief optimistische basisscenario snel kunnen ondermijnen:
Geopolitieke spanningen: De aanhoudende conflicten in Oekraïne en het Midden-Oosten blijven een bron van onzekerheid. Een escalatie kan leiden tot nieuwe verstoringen in de toeleveringsketens en energiemarkten, met kans op een hogere inflatie.
Verrassingen gerelateerd aan inflatie: Hoewel de inflatie is afgenomen, blijft het risico bestaan dat deze weer oplaait. Factoren zoals stijgende lonen of een onverwachte stijging van de energieprijzen kunnen centrale banken dwingen hun versoepelingsbeleid te heroverwegen.
Schuldencrisis: De hoge schuldniveaus van overheden en bedrijven blijven een punt van zorg. Een onverwachte rentestijging zou de schuldenlast kunnen vergroten en mogelijk leiden tot wanbetalingen of faillissementen.
Technologische disruptie: De snelle vooruitgang in AI en andere technologieën kan leiden tot onverwachte verschuivingen in de arbeidsmarkt en bedrijfsmodellen, met potentieel destabiliserende effecten op korte termijn.
Klimaat gerelateerde gebeurtenissen: Extreme weersomstandigheden kunnen leiden tot economische schokken, vooral in sectoren zoals landbouw, verzekeringen en vastgoed.
Bancaire stress: Hoewel de bankensector zich heeft hersteld van de schokken eerder in het jaar, blijven er zorgen over de kwaliteit van activa en de impact van dalende vastgoedprijzen op bankbalansen.
Conclusie: een dynamisch en risicovol beleggingslandschap richting eind 2024
Voor succes in deze dynamische en risicovolle markt is het van belang dat we selectief zijn in onze investeringskeuzes en waakzaam blijven voor opkomende risico’s. Tegelijkertijd heeft de geschiedenis aangetoond dat aandelen doorgaans een stijgende lijn laten zien. Bedrijven blijven zich inzetten om hun klanten te bedienen en te groeien, ongeacht politieke ontwikkelingen, inflatie- en renteontwikkelingen en opkomst van bijvoorbeeld kunstmatige intelligentie. Dit geeft vertrouwen voor de toekomst.
Hoewel optimisme op lange termijn dus gerechtvaardigd is, blijft het cruciaal om strategieën te implementeren die korte-termijn volatiliteit kunnen opvangen. Met dit in gedachten hebben we in onze portefeuilles een deel (ca 20%) die meebeweegt met de markt en waarmee we de volatiliteit op de juiste wijze proberen op te vangen. De overweging in specifieke aandelen of juist onderweging wordt bepaald door een signaleringssysteem en daarmee zijn onze portefeuilles over het algemeen minder beweeglijk bij onrust op de beurs.
Ondanks de uitdagingen die volatiliteit met zich meebrengt, biedt het ook kansen voor de lange termijn belegger. Periodes van onrust kunnen interessante instapmoment creëren. Door vast te houden aan onze beleggingsstrategie en te blijven focussen op kwaliteitsbedrijven met sterke balansen, zijn we ervan overtuigd dat we op lange termijn waarde kunnen blijven creëren voor onze klanten. Door zorgvuldig risico’s te spreiden en onze instrumenten optimaal te benutten, kunnen we de uitdagingen én kansen van de markt effectief blijven beheren.
Disclaimer:
Dit kwartaalbericht is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Hoewel wij er alles aan hebben gedaan om de informatie in dit bericht zo accuraat en volledig mogelijk weer te geven, kunnen er geen rechten worden ontleend aan de inhoud. De uitspraken over mogelijke toekomstige ontwikkelingen zijn gebaseerd op analyses en verwachtingen op het moment van schrijven, maar bieden geen garantie voor toekomstige resultaten.
Dit kwartaalbericht dient uitsluitend ter informatie en mag niet worden opgevat als financieel advies of als aanbeveling om specifieke beleggingen te doen.
